بررسی ارتباط بین سرمایه اجتماعی و توسعه شهری دانش بنیان

شهر دانش بنیان از مفاهیم جدید در حوزۀ مدیریت شهری است که رویکردی توسعه ای دارد و هدف نهایی اش دستیابی به توسعۀ شهری پایدار و پیشرفت اقتصادی است. به باور بسیاری از کارشناسان، یکی از فاکتورهای مؤثر در موقعیت این شهرها، تقویت سرمایۀ اجتماعی و گسترش سطح مشارکت فعال شهروندان در توسعۀ شهر است. سرمایۀ اجتماعی سبب جابه جایی منابع بالقوۀ سرمایه و کاهش فاصله میان جنبه های جامعه شناختی و اقتصادی می شود. اهمیت این بحث زمانی دوچندان می شود که با توجه به سابقۀ تمدنی کشور ایران، به رغم کمبود سرمایه های فیزیکی، از سطح انباشت سرمایۀ اجتماعی درخور توجهی بهره مند است. با وجود جامعیت مفهوم سرمایۀ اجتماعی، درمورد تأثیرگذاری آن در توسعۀ شهری دانش بنیان تحقیقات اندکی شده است که این امر ضرورت پژوهش در این حوزه را بیشتر نمایان می کند. پرسش عمدۀ این پژوهش این است که رابطۀ توسعۀ شهری دانش بنیان با سرمایۀ اجتماعی چگونه است؟ هدف این پژوهش بررسی و شناخت رابطۀ سرمایۀ اجتماعی با ابعاد توسعۀ شهری دانش بنیان است. این پژوهش با گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای (اسنادی) به مرور توصیفی بر ادبیات موضوع و دو نمونۀ موردی موفق می پردازد و اهمیت رابطۀ مثبت و تأثیرگذار سرمایۀ اجتماعی با توسعۀ شهری دانش بنیان را بررسی می کند. در این مطالعه، رابطۀ مثبت میان سرمایۀ اجتماعی و توسعۀ شهری دانش بنیان تأیید می شود؛ درنتیجه سرمایۀ اجتماعی افزون بر اینکه در شاخص های اقتصادی، نهادی و فرهنگی توسعۀ دانش بنیان تأثیر می گذارد، خود نیز از راه ابزارهای توسعۀ دانش بنیان، مانند آموزش دانش محور سرمایۀ انسانی، گسترش فناوری و ارتباطات، پیدایش بسترها و زیرساخت های فرهنگی مناسب و کشف استعدادهای خلاق و جذب آن ها از توسعۀ دانش بنیان تأثیر می پذیرد و در تعاملی دوسویه و متقابل، سرمایۀ اجتماعی و توسعۀ دانش بنیان قادرند زمینۀ لازم برای توسعۀ شهرها را فراهم کنند.